Andrea Riccardi, oprichter van de Gemeenschap van Sant'Egidio, een van de initiatiefnemers van de vredesdemonstratie in Rome: had u deze massa demonstranten verwacht?
"Niet zozeer, het was een prachtig gezicht: de stoet marcheerde nog steeds en het plein was al vol. Vakbonden, verenigingen, de katholieke wereld, maar ook veel jonge en oude mensen die meededen. Een volk voor vrede dat ook de bezorgdheid op het plein bracht die al acht maanden te voelen is over Oekraïne en de Russische agressie."
Een demonstratie waarvan de redenen die van het pacifisme zijn "zonder mitsen en maren"?
"De laatste decennia is oorlog gerehabiliteerd als een metgezel van de menselijke geschiedenis. Het woord vrede is in de archieven beland of is synoniem geworden met zwakte. Laten we in koor de vrede weer bovenaan de politieke agenda zetten. Het beleid kan verschillen, maar vrede is het doel van allen. We bevinden ons in een mondiaal, globaal kader dat niet irenisch is, maar conflictueus, waar oorlogen beginnen en maar niet eindigen. Dit is wat er in Syrië is gebeurd."
En dat kan ook in Oekraïne gebeuren?
"Natuurlijk, want Syrië was een laboratorium van wat er in Oekraïne gebeurt, van de Russische brutaliteit in de oorlog. Dit plein vol pacifisten was geen neutraal plein. Ik weet niet wat de 100.000 demonstranten elk voor ogen hadden, maar ze hadden allemaal een rechtvaardige vrede voor Oekraïne op hun hart."
U koos de demonstratie in Rome. Wat vindt u van de demonstratie in Milaan, van waaruit beschuldigingen werden geuit aan het adres van de regenboogdemonstratie in Rome dat ze pro-Poetin zijn en op gelijke voet staan met de agressor (Poetin) en degene die aangevallen is (het Oekraïense volk)?
"De demonstratie in Rome was niet politiek, maar populair. Het was geen eindpunt, maar een begin. Niemand kan dit plein politiek gebruiken voor kortstondige polemieken. Ik ken de oorlog. Ik heb het gezien in Mozambique, in Libanon, in vele Afrikaanse landen: met oorlog mag niet worden gespeeld, het mag niet worden gebruikt voor onze Italiaanse polemiek."
En u staat niet op een gelijke afstand?
"Ik denk dat ik altijd heel dicht bij Oekraïne heb gestaan, sinds de onafhankelijkheidseisen van de jaren tachtig. Geen gelijke afstand, maar een grote passie voor de mensen die hun land moesten verlaten, voor de vrouwen die hun kinderen redden en voor de mannen die zich verzetten. Filopoetinisme? Maar waar? Wij willen dat de Russen die vluchten omdat ze niet willen vechten, in Europa worden opgevangen. Wij zijn niet neutraal, wij staan aan de kant van de vrede."
Moet Italië het sturen van wapens naar Kiev herfinancieren?
"De zelfverdediging van Oekraïne is een waarde, maar Oekraïne heeft meer diplomatie nodig. De diplomatie is in deze situatie als een dwerg, er is een diplomatieke passiviteit van de grote Europese spelers en wereldspelers. Er is behoefte aan de VS, China, de internationale gemeenschap."
U citeerde paus Bergoglio in uw toespraak vanaf het podium. Is dat de weg vooruit?
"Ja, de oproep van paus Franciscus is aan de president van de Russische Federatie om zijn volk uit de spiraal van oorlog te halen, en aan de president van Oekraïne om open te staan voor serieuze vredesvoorstellen. De Europese publieke opinie voelt zich verbijsterd en machteloos. Zij moeten weer centraal komen te staan, hun stem laten horen en aanzetten tot beleid om de oorlog op een rechtvaardige manier te beëindigen."
[Giovanna Casadio]
[Vertaling van de redactie]
