Een lange en intense vriendschap verbond de Gemeenschap van Sant'Egidio met Tamara Ivanovna Chikunova, die vannacht overleed in Novara, waar zij de laatste jaren bij de Gemeenschap woonde.
Die vriendschap begon in 2002 met een brief over haar inzet voor de afschaffing van de doodstraf in Oezbekistan, kort daarna gevolgd door haar deelname aan de oprichting van de World Coalition Against the Death Penalty (WCADP) in Sant'Egidio en een bezoek aan Tasjkent in 2003. In de loop van de jaren is deze vriendschap uitgegroeid tot een sterke band, die Tamara's pijn deed omslaan in een krachtige inzet tegen het onrecht van de doodstraf en die haar tot een lieve referentiefiguur en een vriendin van vele jongeren heeft gemaakt.
Tamara was een Russische, die ten tijde van het uiteenvallen van de Sovjet-Unie in de Oezbeekse hoofdstad terechtkwam en in het Centraal-Aziatische land is blijven wonen. In 1999 werd haar zoon Dmitrij ten onrechte ter dood veroordeeld en op 10 juli 2000 werd hij geëxecuteerd; hij was 29 jaar oud. Zijn moeder werd niet op de hoogte gebracht van de executie en heeft niet eens afscheid van hem kunnen nemen. Zij kreeg zelfs het lichaam van haar zoon niet terug, zoals de Oezbeekse wet voorschrijft voor allen die ter dood veroordeeld zijn.
Na de tragedie in haar gezin maakte Tamara de keuze om te strijden om te voorkomen dat soortgelijke gevallen zich opnieuw zouden voordoen. Zij besloot om samen met andere vrouwen die, zoals zij, hun kinderen door executie hadden verloren, de vereniging Moeders tegen de Doodstraf en Foltering op te richten. Dat was het begin van een moedige en slimme strijd voor de wettelijke verdediging van de veroordeelden en voor de afschaffing van de doodstraf in Oezbekistan.
Dankzij het werk en de bemiddeling van haar organisatie en door het inhuren van goede advocaten, heeft Tamara Chikunova het leven van 23 terdoodveroordeelden helpen redden en is zij erin geslaagd om hun doodvonnis te laten omzetten in, al dan niet levenslange, gevangenisstraf. Haar engagement heeft, met de steun van de Gemeenschap van Sant'Egidio op internationaal niveau, geleid tot de afschaffing van de doodstraf in Oezbekistan op 1 januari 2008.
Dit is hoe Tamara op haar keuze terugblikte: "Ik, een kleine en verslagen vrouw, spande mij in om het leven te laten zegevieren. Begin 2002 schreef ik een brief aan de Gemeenschap van Sant'Egidio, waarin ik om hulp vroeg voor mezelf en voor mijn zending: de terdoodveroordeelden bevrijden. Ik dank de Heer, want sinds die dag hebben we elkaar niet meer losgelaten! In de loop der jaren zijn wonderen verricht, wij hebben het leven kunnen redden van vele ter dood veroordeelde jongeren in mijn land. Ik heb werkelijk een teken van Gods liefde ontvangen! Zo heeft God mij de kracht gegeven om allen te vergeven die verantwoordelijk waren voor de terechtstelling van mijn zoon. En omdat ik de kracht vond om te vergeven, werd ik sterker".
Intussen was haar blik verruimd tot andere landen in de regio, en Tamara Chikunova heeft een belangrijke bijdrage geleverd aan het proces dat heeft geleid tot de afschaffing van de doodstraf in Kirgizstan, Kazachstan en Mongolië.
Tamara voelde een dringende verantwoordelijkheid om te getuigen van haar verhaal en haar bijdrage te leveren aan de afschaffing van de doodstraf in de wereld, aan het verspreiden van een cultuur van mededogen en van leven en aan menselijker omstandigheden voor de gevangenen, voor wie zij een diepe empathie koesterde. Zij werd het nooit moe om in het openbaar te spreken: ze nam het woord op vele conferenties en ze nam deel aan de Internationale Ontmoetingen van het Gebed voor de Vrede en de congressen van de ministers van Justitie, die door Sant'Egidio werden georganiseerd. Zij voelde vooral de behoefte om tot de jongeren te spreken, om de verspreiding van een cultuur van haat en wraak tegen te gaan, en zij besteedde veel tijd aan ontmoetingen met studenten in tal van Europese landen.
Gedwongen om Oezbekistan te verlaten na ernstige doodsbedreigingen vond zij een thuis en een familie dankzij de gemeenschap van Sant'Egidio in Novara, die haar in 2009 met edelmoedigheid en grote liefde heeft ontvangen. In Novara, waar zij sindsdien woonde en van waaruit zij vaak naar Rusland en haar geliefde Sint-Petersburg reisde, was zij nauw betrokken bij het leven van Sant'Egidio, waarvan zij broederlijk de geest en de vriendschap deelde.
Tamara was een edelmoedige, dappere en onvermoeibare vrouw, die zich de laatste jaren, ondanks haar ziekte, met grote toewijding inzette voor gevangenen in Italiaanse en Duitse gevangenissen, voor wie zij hartstochtelijke en ontroerende toespraken hield. Een van haar zorgen was het feit dat Wit-Rusland het enige Europese land is waar de doodstraf nog van kracht is. Zij wijdde een groot deel van haar energie aan Wit-Rusland en zij werd benoemd tot afgevaardigde van de Raad van Europa voor de kwestie van de doodstraf in dat land.
Haar blik, die achter een sluier van droefheid een oeroude trots verborg, sprak boekdelen over het medeleven dat haar leven bezielde na de dood van haar zoon.
Deze gelovige vrouw laat een boodschap van leven, menselijkheid en vrede na, waarvoor wij ten diepste dankbaar zijn. In 2010 zei zij in Barcelona tijdens haar toespraak op het door Sant'Egidio georganiseerde Gebed voor de Vrede: "Nu is het tijd om te vechten voor de ziel van de mensen. Anders wordt de spirituele leegte snel opgevuld met andere ideeën...". Haar diepe overtuiging was dat "God geen rechter is, maar hij is een Vader die vergeeft".
