Arm Syrië! Er is een nieuw hoofdstuk begonnen in de eindeloze oorlog die al duurt sinds 2011. Arme Syrische Koerden! De semi-autonome regio in het Noorden van Syrië, Rojava, bezwijkt onder het Turkse offensief. Behalve Koerden zijn er veel christenen, hier naartoe gevlucht na de Eerste Wereldoorlog en de vervolgingen in het Ottomaanse Rijk, gevlucht uit Turkije. Wordt deze wereld van Rojava weggevaagd? Het lijkt van wel, als we kijken naar wat er gebeurde in de Koerdische enclave Afrin, die in 2018 werd bezet door Turkije met de hulp van Arabische milities, het vrije Syrische leger, extremisten en al-Qaeda aanhangers.
In Afrin (sinds 2012 verenigd met Rojava) heeft het vrije Syrische leger etnische zuiveringen uitgevoerd. De Koerden zijn er gedeeltelijk afgezonderd. De circa drieduizend christenen uit de stad zijn ontstnapt, en de enige kerk is afgebrand.
De Yezidi's, zo'n 30.000, werd geweld aangedaan en zijn gevlucht uit angst voor een herhaling van de verschrikkingen van Sinjar in Irak bij de bezetting door Daesh. In Rojava is het nu chaos.
Hevrin Khalaf, de Koerdische politieke leider die zich inspande voor vrouwenrechten, is vermoord. Er gaat een video rond van de brute moordpartij. Onder de slagen van de bezetters, Turken en radicale Arabieren, stort de democratische constructie die de Koerden hebben opgebouwd ineen.
Het detentiesysteem dat zorgde voor het gevangenzetten van militanten van Daesh (onder wie buitenlandse strijdkrachten) en hun familie in gevangenissen en kampen, stort in. Sommigen zijn gevlucht en vormen een groot gevaar.
In Rojava hadden de Koerden, de grootste minderheid in het Midden-Oosten zonder eigen staat, een vorm van feitelijke autonomie gevonden in Syrië. De Koerdische soldaten (mannen en vrouwen) vochten een strijd voor allen (in de eerste plaats voor het Westen) tegen Daesh, waardoor velen van hen gevallen zijn.
De Amerikanen waren hun bondgenoten en steunden hen met sterke en gecoördineerde luchtsteun. Het was bekend dat Turkije negatief stond tegenover Rojava en bang was voor de Koerdische minderheid aan de Turkse grens, maar er was de Amerikaanse steun. Op zeker moment heeft president Trump met het terugtrekken van zijn troepen de weg vrij gemaakt voor de Turkse invasie. Een beslissing die niet kon rekenen op instemming van de meerderheid van het Amerikaanse congres. Sommigen vragen zich af hoe de Amerikaanse politiek in de toekomst geloofwaardig kan zijn, nu ze een bondgenoot in de strijd tegen het terrorisme in de steek hebben gelaten.
De regering van Assad stuurt troepen naar het Koerdische gebied en beschouwt het binnenkomen van de Turken als een invasie van het Syrische grondgebied. De Syriërs zullen de Turkse opmars beteugelen en ook Rusland betreedt het speelveld. De Koerdische regio is sowieso ten einde.
Tienduizenden vluchtelingen zijn op de vlucht geslagen: meer dan 130 duizend. Europa legt Turkije sancties op. Maar wij Europeanen tellen nauwelijks mee, en Erdogan dreigt de massa's Syrische vluchtelingen die zich (met steun van grote subisidieprogramma's van de Unie) in Turkije bevinden, over Europa uit te storten. Al vanaf het begin van het conflict zijn de Europese landen verdeeld. Toch zijn we buren en verwelkomen - gedeeltelijk - vluchtelingen. Het is een slechte situatie: vooral voor de Syriërs, maar ook voor ons Europeanen. Europa zal eens en voor altijd uit de machteloosheid moeten stappen.
In een internationale context waarin een ordening ontbreekt en waarin er geen beschermend land meer is (zoals eens de VS waren), is het noodzakelijk dat iedereen zijn verantwoordelijkheid neemt.
Commentaar van Andrea Riccardi in Famiglia Cristiana op 20/10/2019
