De migranten, met hun vraag naar integratie, zijn in het hart van de Gemeenschap van Sant'Egidio sinds zij aan het eind van de jaren zeventig beetje bij beetje een significante aanwezigheid werden in de Italiaanse samenleving.
Het was 22 mei 1979 toen enkele onbekenden een Somalische vluchteling genaamd Ali Jama in brand staken, terwijl hij sliep tussen zijn dozen op de begraafplaats van een oude kerk dichtbij Piazza Navona in Rome. Zijn tragische dood leidde ertoe dat we begonnen na te denken over de aanwezigheid van de eerste immigranten in Italië.
De Gemeenschap organiseerde een wake in de stad en vroeg aan Johannes Paulus II, die sinds enkele maanden paus was, om deze onbekende man te gedenken. De paus verwelkomde die uitnodiging en op 27 mei herdacht hij tijdens het Angelus Alì en alle migranten.
Sindsdien hebben we vele migranten leren kennen, met allerlei nationaliteiten en afkomsten. Inmiddels zijn velen van hen, aan het eind van een traject, 'nieuwe Italianen' en 'nieuwe Europeanen' geworden. Een flink aantal heeft het staatsburgerschap gekregen en leeft, werkt en denkt over zijn toekomst in het land waar hij verblijft met zijn familie. Hetzelfde gebeurde in andere Europese landen waar de Gemeenschap aanwezig is.
Het begint met een welkom aan wie op onze poorten klopt omdat hij is gevlucht uit zijn land. Maar tegelijkertijd wordt onmiddellijk een traject voorgesteld dat in de eerste plaats voorziet in het leren van de taal. De Taalscholen - open sinds 1982 en bezocht door duizenden studenten in Italië en andere Europese landen – zijn de sleutel om begrip te krijgen van en deel te nemen aan de sociale en relationele aspecten van het land waarin ze zijn aangekomen. De beweging Volkeren van Vrede, waar mensen van alle nationaliteiten aan deelnemen, draagt bij aan het creëren van een netwerk dat beschermt tegen de bekoring van de verdeeldheid en het zich terugtrekken in de eigen identiteit. Bijeenkomsten, ontmoetingen, conferenties, ook op scholen, maken het mogelijk om sociale insluiting te bevorderen. Zo raken ook de burgers van het land vertrouwd met het verwelkomen van wie van ver komt. Op dit gebied is er ook een sterke inspanning om te vechten tegen elke vorm van racisme en uitsluiting, en de ontmoeting te bevorderen tussen verschillende werelden die bestemd zijn om samen te leven.
Na de schipbreuk bij Lampedusa en de herhaalde tragedies op zee, met duizenden slachtoffers op zoek naar hoop – en in lijn met datgene waarop paus Franciscus meermaals heeft aangedrongen (“Opnemen, beschermen, steunen en integreren”) – is de Gemeenschap van Sant’Egidio in februari 2016 gestart met de Humanitaire Corridors, samen met de Italiaanse protestantse kerken. Eind 2017 was er al toestemming gegeven voor de overkomst van meer dan duizend Syrische vluchtelingen vanuit Libanon naar Italië, met een volledig zelfstandig gefinancierd project. Er is een model van ontvangst en integratie geboren dat is herhaald in Frankrijk en België en wordt gezien als een voorbeeld op Europees niveau.
De Gemeenschap heeft daarnaast vele andere initiatieven genomen om de integratie te bevorderen, die, samen met het werken aan vrede, wordt beschouwd als een van de grootste uitdagingen in de geglobaliseerde wereld.
