"Het is mooi, het is echt mooi om hier in zulke groten getale te zijn, en het spijt me voor iedereen die niet op het plein kon komen. Ik groet ze met heel mijn hart. We zijn hier om te zeggen dat vrede mogelijk moet zijn!
Ieder van ons heeft gedurende deze acht verschrikkelijke maanden de angst voor de oorlog in Oekraïne met zich meegedragen, soms in besloten kring, met de moeilijkheid om onderling over vrede te praten. Maar vandaag, vanavond op dit plein, hebben we onze hoop en gedachten gebundeld en zijn we niet bang om het woord vrede met kracht uit te spreken. We zeggen het met verschillende accenten, maar we voelen allemaal dat vrede het centrale doel is, want zonder vrede is de toekomst verschrikkelijk. Zonder vrede is er geen toekomst, en velen van ons denken dat en zullen dat overal blijven zeggen.
Vrede is het woord dat we als eerste zeggen als we aan Oekraïne denken. Oekraïne verkracht, aangevallen door Rusland; de doden, de gewonden, de bombardementen, het geweld, de sirenes, en dan zoveel vluchtelingen. Laten we de Oekraïense vluchtelingen niet vergeten: 10 miljoen van de 44 miljoen inwoners, bijna een kwart van het land moest zijn land verlaten. Maar het woord vrede is speciaal voor de Oekraïense vrouwen, en er zijn er velen onder ons, die in Italië wonen of er hun toevlucht hebben gezocht. Oekraïense vrouwen die hun land hebben verlaten. Ik heb hen gezien, moedig met hun kinderen en ouderen, hun land verlaten, terwijl hun echtgenoten in Oekraïne achterbleven, en een onverwachte moed hebben getoond tegen de Russische indringers.
Maar, beste vrienden, de vrede is al te lang en teveel gearchiveerd. Oorlog is gerehabiliteerd als een instrument van conflictoplossing; misschien omdat wij Europeanen, Italianen, een grote vrede hebben genoten en die voor lief hebben genomen; de oorlog was iets van anderen, van niet-Europese volkeren. Misschien omdat de generatie verdwenen is die de herinnering aan de verschrikkingen van de wereldoorlog met zich meedroeg, en de getuigen van de Shoah, die ons vertelden hoe tijdens de oorlog de meest verschrikkelijke dingen kunnen gebeuren of hoe tijdens de oorlog de meest verschrikkelijke gevoelens ontstaan: haat, antisemitisme, minachting. Maar ik wil herhalen dat de getuigen van de Shoah mijn leraren zijn geweest, onze ouderen leerden ons over de gruwel van de oorlog. Zelf heb ik, als zoon van een land dat tientallen jaren vrede heeft gekend, overal ter wereld de oorlog gezien, in het Midden-Oosten, in Afrika; en daar heb ik begrepen hoe de vrede niet geminacht mag worden, dat de waarde en de kracht van de vrede niet vergeten mogen worden. Maar met een ongelooflijke lichtzinnigheid heeft men de zoektocht naar de vrede opgegeven. Het zoeken naar vrede is beschreven als wishful thinking, als naïeve goede bedoeling, en erger nog: als verraad. Maar als er geen vrede wordt gezocht voor Oekraïne, wordt het hele volk verraden.
Zeker, de vrede moet rechtvaardig zijn en veilig. Maar elke vrede is onzuiver, zo zei een leider van een belangrijk westers land, de Franse president Macron: "De vrede is onzuiver”, omdat vrede voortkomt uit oorlog, wat het meest smerige is ter wereld, vervuild met bloed en haat. Omwille van de volken die lijden onder oorlog mogen we niet vergeten dat de vrede het fundamentele doel is van elke politiek die die naam waardig is. Er bestaat geen waardige politiek zonder vrede op de agenda, anders is het onwaardig!
Teveel mensen hebben zich tijdens de oorlog in Syrië afgekeerd, maar er zijn hier mensen, en ik ken er velen, die de Syrische tragedie niet zijn vergeten, en ik dank hen voor hun herinnering. Maar de oorlog in Syrië, die nog steeds voortduurt, was de generale repetitie van de oorlog in Oekraïne.
We hebben de belegering van Aleppo gezien, de brutaliteit van de Russen, de generale repetitie. Want beste vrienden, vandaag beginnen oorlogen maar eindigen ze niet en, zoals in Syrië, is er vandaag weinig diplomatie, veel belangen, veel winst. De oorlogen eindigen niet en volken sterven. Willen wij dit voor de toekomst van Oekraïne? Willen we dat het Oekraïense volk verstikt wordt door deze onrechtvaardige oorlog? Dit zal gebeuren als we de weg naar de vrede niet vinden. En vrede betekent het redden van vele levens, waaronder die van de vele jonge Russen die tegen hun wil vechten. Jongeren die hun land verlaten. Laten we de toegang tot Europa openen voor hen die vluchten en de oorlog achter zich laten, want dat is een moedige keuze!
Vrede moet mogelijk zijn, zoals Don Ciotti zei. Is dit een droom van goede zielen, is het een utopie? Nee, wij komen in opstand tegen de logica van de oorlog, die star en dominant is. We willen de vrede dromen, ons voorstellen, en opbouwen. We mogen de weg naar vrede niet laten gijzelen door de arrogantie van degenen die het denken militariseren. We moeten opnieuw investeren in een diplomatie die daadwerkelijk naar vrede streeft; we moeten meer investeren in de dialoog, in de diplomatie, want alleen dialoog en diplomatie zullen ons vrede brengen, waarbij de internationale gemeenschap, de Verenigde Naties, de Verenigde Staten, en Europa, dat een eigen vredesbeleid moet hebben, betrokken moeten zijn.
Ik geloof dat dit plein zegt dat het drama van de oorlog in Oekraïne niet mag worden onderschat en dat het dringend noodzakelijk is een weg naar vrede te zoeken; dat de atoomdreiging geen verzonnen spook is maar een mogelijke realiteit.
Paus Franciscus - en wij zijn het met hem eens - heeft geschreven: ‘oorlog is het falen van de politiek en het falen van de mensheid, een schandelijke overgave, een nederlaag tegenover de macht van het kwaad.’ Wij zij, net als paus Franciscus, niet neutraal! Wij staan aan de kant van de vrede. We zijn niet neutraal, we staan aan de kant van de vrede! En we dringen aan op de toepassing van het recht om conflicten zonder gebruik van geweld op te lossen. Het is hier vandaag meerdere malen gezegd en ik neem de oproep van de paus over aan de president van de Russische Federatie over om Rusland uit de oorlogsspiraal te halen uit liefde voor zijn volk, en aan de president van Oekraïne om open te staan voor serieuze vredesvoorstellen.
Vrede is geen zwakte! Wij geloven in de vrede van de sterken, niet in de vrede van de geïntimideerden, niet in de vrede van de angstigen, niet in de vrede van hen die zich afkeren. Nu wij het woord vrede hebben uitgesproken, zullen wij alle vredesinitiatieven aanmoedigen. De internationale gemeenschap kan en moet die wegen vinden, en de in slaap gevallen internationale actoren en staten moeten wakker worden.
Beste vrienden, we zijn hier met velen. We tellen mee, we willen vrede en we hebben de moed van ieder van ons nodig, zodat de oorlog ons niet allemaal meesleurt. We hebben de vrede van de sterken nodig, een vrede die krachtig geëist wordt!
Dank u voor uw aanwezigheid!"
