Zgromadzeni w Berlinie w duchu Asyżu przedstawiciele religii świata modlili się o pokój. Zrobiliśmy to w miejscu, w którym przemawia historia: pamięć o wojnie i murze, który podzielił Europę. I tutaj zdaliśmy sobie sprawę, że żaden mur nie jest wieczny. W 1989 r. miała tu miejsce pokojowa rewolucja, która pokazała siłę wolności. Niech wkrótce runą mury, mury widzialne i niewidzialne, dzielące narody Europy, Azji, Afryki, w obu Amerykach, mury na środku Morza Śródziemnego dla migrantów uciekających przed wojnami! Niech runą ściany serca, które zaślepiają i nie pozwalają ludziom dostrzec, że jesteśmy siostrami i braćmi!
Dziś mocniej czujemy swoją odpowiedzialność i razem stajemy się żebrakami pokoju. Roztropność nie wystarczy, czas na śmiałość! Dlatego w imieniu tych, którzy nie mają głosu, mówimy głośno: „Żadna wojna nie trwa wiecznie!” Pokój nie oznacza poddania się niesprawiedliwości: oznacza przełamanie zaklętego kręgu konfliktu, który w kółko przebiega w ten sam sposób i wydaje się, że jest nie do opanowania.
Wojna jest zaprzeczeniem wspólnego losu narodów, jest porażką ludzkości. Ci, którzy ją rozpoczynają, biorą na siebie ogromną odpowiedzialność przed ludzkością. W wyniku wojny to, co w nas najbardziej ludzkie, zostaje zniekształcone. Obecnie istnieje ryzyko uwiecznienia wojny, jej konsekwencje się poszerzają i dotykają nawet mocno oddaloną ludność. Straszne jest użycie śmiercionośnej broni, która zabija ogromną liczbę ludzi, siejąc smutek i powodując poważne konsekwencje dla środowiska.
Wojna zaślepia nas i sprawia, że tracimy pamięć o tym, kim jesteśmy. Wojny, pandemie i zmiany klimatyczne, zmiany demograficzne i nierówności mają konsekwencje dla wszystkich. Żaden naród, żaden kontynent nie może się łudzić, że jest odporny. Działajmy w służbie duchowej jedności, aby odzyskać sens naszego wspólnego losu. Humanizujmy ten globalny świat: inni są naszymi braćmi i naszymi siostrami! Na gruzach II wojny światowej narodziło się marzenie o wspólnej Europie, marzenie o świecie narodów, braci i równych sobie. To jest przyszłość, którą chcemy budować!
Jesteśmy świadomi, że albo uda nam się zakończyć wojny, albo wojny zakończą ludzkość. Świat, nasz wspólny dom, jest jeden: został nam dany i musimy go pozostawić przyszłym pokoleniom. Wyzwólmy go z nuklearnego koszmaru! Dajmy nowe życie polityce rozbrojenia, natychmiast przerwijmy huk broni.
Dlatego potrzebujemy śmiałości pokoju, odwagi, aby zacząć ze sobą rozmawiać, póki jeszcze trwa wojna. Ci, którzy cierpią – powiedział papież Franciszek rok temu w Koloseum – „mają święte prawo prosić o pokój w imię przeżytych cierpień i zasługują na to, aby ich wysłuchano”. Musimy pilnie wysłuchać stłumionego krzyku pokoju. Dzisiejszy dialog, podczas gdy przemawia broń, nie osłabia sprawiedliwości, ale tworzy warunki dla nowej architektury bezpieczeństwa dla wszystkich.
Zacznijmy wspólnie od dialogu, który jest najskuteczniejszym lekarstwem na pojednanie narodów. Pokój jest zawsze możliwy!
Berlin, 12 września 2023 roku
