Dziś rano papież Franciszek odwiedził prowadzone przez Wspólnotę Sant’Egidio centrum DREAM na obrzeżach stolicy Mozambiku Maputo. Czym zajmuje się placówka i na czym polega program DREAM?
– Centrum Sant’Egidio w Zimpeto jest manifestacją miłości Boga, zawsze gotowego, by tchnąć życie i nadzieję tam, gdzie obfituje śmierć i cierpienie. Widząc kompetencje, profesjonalizm i miłość z jaką przyjmujecie pacjentów chorych na AIDS, zwłaszcza kobiety i dzieci, przychodzi mi na myśl przypowieść o miłosiernym Samarytaninie – powiedział papież Franciszek podczas porannego spotkania z podopiecznymi i pracownikami placówki w Maputo.
Centrum DREAM w dzielnicy Zimpeto w Maputo to jedna z trzynastu takich placówek w Mozambiku. Mieści się na ubogich peryferiach stolicy, gdzie zachorowalność na AIDS dochodzi do 23 procent. W kompleksie o powierzchni ponad 1300 metrów kwadratowych mieści się wyspecjalizowane laboratorium biologii molekularnej, centrum DREAM do opieki nad osobami z AIDS oraz gruźlicą, stanowiącą pierwszą przyczyną śmierci osób zarażonych wirusem HIV, a także nadciśnieniem, cukrzycą i zapaleniem wątroby. Znajduje się tutaj również punkt badań przesiewowych w profilaktyce raka szyjki macicy. W Centrum prowadzone jest także dożywianie pacjentów, zwłaszcza dzieci. Placówka opiekuje się obecnie grupą 3800 chorych. W centrum pracują Mozambijczycy, jest ono jednak wspierane także poprzez program telemedycyny przez grupę 80 lekarzy specjalistów w Europie, którzy pomagają w diagnozie trudnych przypadków.
Wsparcie dla Mozambiku zapewniane jest przez Wspólnotę Sant’Egidio od lat 80. ubiegłego wieku. Oprócz pomocy materialnej należy szczególnie wspomnieć prowadzone przez Wspólnotę negocjacje pokojowe, które zakończyły się podpisaniem 4 października 1992 roku w Rzymie porozumienia pokojowego, kończącego trwającą kilkanaście lat wojnę domową, w której zginął milion obywateli. Ostatnim wyrazem stałej troski Sant’Egidio o Mozambik było otwarcie w 2018 roku – z okazji 50-lecia Wspólnoty – Centrum DREAM, które odwiedził dziś papież.
DREAM (skrót. od angielskiego Disease Relief through Excellent and Advanced Means – pomoc w chorobie poprzez zaawansowane sposoby leczenia) jest programem Wspólnoty Sant’Egidio, który powstał w 2002 roku, żeby walczyć z AIDS i niedożywieniem w Afryce. Obecnie działa w 11 krajach afrykańskich: oprócz Mozambiku, także w Malawi, Tanzanii, Kenii, Gwinei, Suazi, Kamerunie, Demokratycznej Republice Konga, Angoli, Nigerii i Republice Środkowoafrykańskiej
Program stosuje innowacyjne podejście, aby zapewnić maksymalne rezultaty przy minimalnych kosztach. System opiera się na sieci ośrodków zdrowia, zarówno w miastach, jak i na wsiach, aby ułatwić dostęp do opieki medycznej, także tym, którzy ze względów ekonomicznych czy zdrowotnych nie mogą pozwolić sobie na dalsze podróże. System stara się patrzeć na pacjentów holistycznie, co jest kluczowe dla mieszkańców Afryki i podnosi systematyczność terapii.
Wszyscy pacjenci programu uczestniczą w kursach edukacji zdrowotnej, które dotykają różnych aspektów życia. Praca nad edukacją zdrowotną, z udziałem samych chorych, tworzy nowe realia: AIDS nie jest już „wyrokiem śmierci”, leczenie okazuje się możliwe. Pacjenci są także uświadamiani, że opieka medyczna jest jednym z podstawowych praw człowieka.
Fundamentalne w DREAM jest to, że jest to program bezpłatny, każdy może mieć dostęp do terapii, opieka i diagnostyka są zupełnie darmowe. Brak opłat jest podyktowany motywami solidarności i sprawiedliwości społecznej, a dodatkowo przyczynia się także do skuteczności terapii, gdyż zapewnia systematyczność i ciągłość opieki medycznej.
Program DREAM ukierunkowany na leczenie AIDS wywarł także ogromny wpływ na krajowe systemy opieki zdrowotnej. Wykwalifikowana kadra, nowa infrastruktura, organizacja usług i modele leczenia – wszystkie te elementy przyczyniły się do zmian polityki sanitarnej i zapoczątkowały specyficzny afrykański model organizacyjny, zupełnie nowy i możliwy do zaaplikowania także przy innych chorobach.
DREAM reprezentuje dziś model walki z AIDS i niedożywieniem, który wychodząc od najlepszych wskazówek diagnostyczno-terapeutycznych bogatej części świata, odnalazł formę właściwą dla Afryki. W ten sposób, na przestrzeni lat rozwinęły się metody prewencyjne i lecznicze także innych chorób zakaźnych i przewlekłych: anemii, zapalenia wątroby, chorób układu krążenia, nadciśnienia tętniczego, chorób przemiany materii m.in. cukrzycy, gruźlicy, malarii i niektórych rodzajów nowotworów. Niektóre z tych chorób wiążą się ściśle z krótszą średnią długością życia Afrykańczyków i zakażonych HIV objętych opieką.
